Pałac Dolmabahce znajduje się w europejskiej części Stambułu nad brzegiem Bosforu. Nazwa najbardziej luksusowego pałacu sułtana pochodzi od połączenia dwóch tureckich słów „dolma” i „melon”, co w tłumaczeniu brzmi jak wypchany ogród. Faktem jest, że ogród w pobliżu pałacu powstał na terenie zatoki, gdzie w dawnych czasach stacjonowała flota Imperium Osmańskiego. Później zatoka została zasypana i założono w tym miejscu ogród. Nazwa pałacu tylko odzwierciedla przemiany w zatoce Bosforu.
Pałac Dolmabahce zawdzięcza swój wygląd 31. władcy Imperium Osmańskiego, sułtanowi Abdul-Majidowi I. Władca ten, często odwiedzający kraje europejskie, znany był w swoim czasie jako reformator i starał się wprowadzić elementy europejskiego stylu życia do kulturę swojego kraju. Ucieleśnieniem jego postępowych aspiracji była budowa pałacu łączącego wschodni luksus z europejskim bogactwem. Prace budowlane, prowadzone pod kierownictwem utalentowanego ormiańskiego architekta Balyana, rozpoczęły się w 1842 roku i trwały 11 lat. Powolność tę tłumaczono tym, że do budowy pałacu wybrano tylko najlepsze materiały budowlane i dekoracje wnętrz. Mnóstwo złota zużyto do wykonania monogramów i winietek, które zdobiły pokoje wznoszonego majestatycznego budynku. Oprócz złota do dekoracji pomieszczeń użyto ponad 40 ton srebra. Najlepsi mistrzowie włoscy i francuscy pracowali przy malowaniu ścian i kopuł sufitów.
Warto zauważyć, że europejskim władcom spodobał się pomysł budowy nowego pałacu, a każdy z nich starał się w najmniejszym stopniu uczestniczyć w budowie okazałej budowli, obdarowując sułtana bogatymi darami na dekorację wnętrza. Nawet angielska królowa Wiktoria nie stanęła z boku i wysłała sułtanowi w prezencie luksusowy i drogi żyrandol ze szkła czeskiego, który do dziś jest główną ozdobą kopuły sali tronowej Dolmabahce. Rosyjski car podarował także sułtanowi skórę ogromnego niedźwiedzia polarnego, która stała się oryginalną ozdobą jednej z sal pałacu. Z całego świata władcy przekazali sułtanowi piękne naczynia, cudowne drogie wazony, niesamowicie piękne lampy i prawdziwe arcydzieła malarstwa.
Wśród obrazów znanych artystów, które zdobią ściany pałacu, należy zwrócić uwagę na obrazy rosyjskiego artysty I.K. Aiwazowski. W latach 60. XIX wieku Aiwazowski otrzymał od sułtana Abdula-Aziza polecenie napisania serii obrazów przedstawiających piękno Bosforu. Istnieje opinia, że sułtan planował wybrać najlepsze obrazy, ale nie mógł się oprzeć utalentowanym dziełom artysty i nabył wszystko, uhonorując Aiwazowskiego honorowym Orderem Osmana, ozdobionym diamentami. Według jednej wersji Aiwazowski wrzucił nagrodę do morza, protestując w ten sposób przeciwko masakrze osmańskiej w latach 1894-1896.
To nie przypadek, że zespół pałacowy powstał nad brzegiem Bosforu. Statki z całego świata podpłynęły 150 lat temu do wygodnego molo przy romantycznej wschodniej bramie pałacu. Tutaj wylądowali zagraniczni goście i udali się na spotkanie z władcą wielkiego Imperium Osmańskiego. Oprócz wspomnianych bram, do pewnej części pałacu prowadzi 11 bogato zdobionych bram.
Pałac składa się z 34 sal, 285 pokoi, 6 łaźni tureckich i jest podzielony na połówki męskie i żeńskie. W męskiej połowie sułtan przyjmował ważnych ambasadorów i zajmował się sprawami państwowymi. Warto zauważyć, że kiedyś w pałacu mieszkał pierwszy prezydent Turcji Mustafa Kemal Ataturk, który zmarł tu w 1938 roku. Po jego śmierci większość pałacowych sal z ich bogatą dekoracją udostępniono do publicznego zwiedzania, a główną atrakcją Dolmabahce stała się loża, na której zmarł pierwszy prezydent. Od 2007 roku pałac jest oficjalną rezydencją premiera republiki. W wybranych salach pałacu odbywają się ważne wydarzenia międzynarodowe i szczyty. Ale większość budynku jest otwarta dla turystów.
Żeńską część pałacu reprezentuje harem. Harem zawiera komnaty matki sułtana, pokoje dla jego żon, a także komnaty samego sułtana. Warto zauważyć, że w komnatach sułtana Abdul-Aziza znajduje się specjalnie zaścielone łóżko, które wytrzyma 150 kg padyszacha. W dawnych czasach w haremie mieszkało ponad 500 kobiet, wśród których były konkubiny, żony, siostry, córki, siostrzenice i wielu innych przedstawicieli płci pięknej. Większość z nich utrzymywała pałac w czystości i porządku.
Przed pałacem znajduje się pięknie wypielęgnowany park. Jasne kwiaty i trawniki z licznymi rzeźbami nadają mu szczególnego uroku. Na polecenie sułtana w parku urządzono kurnik, w którym spacerowały, śpiewały i latały rzadkie okazy ptaków przywiezione tu z całego świata. Od tego czasu wiele z nich zniknęło, ale pawie i bażanty wciąż zachwycają swoją obecnością. Na zagrodzie drobiu znajduje się fontanna, w której pluskają się żywe ryby.
W miesiącach letnich w głównej rezydencji pałacu odbywa się zmiana warty, a w każdy wtorek przy Bramie Sułtana rozbrzmiewa orkiestra wojskowa na żywo.
Polecany do oglądania Krytego Bazaru w Stambule.
