Wspaniały fort Oreshek znany jest również jako Twierdza Noteburg i Shlisselburg. Pyszni się u samych źródeł Newy. Możesz zobaczyć starożytne fortyfikacje w pobliżu miasta Shlisselburg, na wyspie Orekhovy. To od niego twierdza otrzymała tak niezwykłą nazwę.
Cechy architektury starego fortu
Majestatyczna budowla obronna zajmuje prawie całą wyspę. Wzdłuż potężnego muru znajduje się pięć wież fortecznych. Wszystkie są okrągłe, z wyjątkiem czworokątnej bramy. W północno-wschodniej części twierdzy znajduje się cytadela. Wcześniej zwieńczony był trzema basztami, ale do dziś zachowała się tylko jedna.
Widok z lotu ptaka na twierdzę Oreshek
Oprócz funkcji obronnych potężna twierdza rozwiązywała również inne zadania. Przez dwa wieki służył rządowi carskiej Rosji jako więzienie polityczne.
Dziś starożytna twierdza nie jest ani obrońcą miasta, ani więzieniem. Teraz jej przemiły zespół stał się filią Petersburg muzeum historyczne.
Gosudarev (po lewej) i Golovin (w środku) wieże twierdzy
Historia starożytnego fortu
Pierwsze wzmianki o forcie Orekhovy znajdują się w słynnej kronice nowogrodzkiej. Informuje o fundatorze fortyfikacji i dacie budowy. Pierwszy fort został wzniesiony z drewna w 1323 roku na polecenie księcia Jurija Daniłowicza, wnuka Aleksandra Newskiego. Jednak w pożarze, który ogarnął wyspę 29 lat później, spłonęła tak zawodna konstrukcja.
Carska (brama) wieża twierdzy
Wkrótce jego miejsce zajął kamienny budynek o wymiarach 100 x 90 m. Na jego 3 metrowych murach zbudowano trzy imponujące wieże. Osada znajdowała się niedaleko fortyfikacji Shlisselburg. Fort został oddzielony od przedmieścia szerokim 3 m kanałem, który następnie został zasypany. Na początku XV wieku domy posadów otoczono także własnym kamiennym ogrodzeniem.
W związku z włączeniem Wielkiego Nowogrodu do księstwa moskiewskiego postanowiono wzmocnić wszystkie twierdze na terenie ziem nowogrodzkich. Tak więc na miejscu starożytnego Fortu Orzechowego pojawiła się nowa forteca wojskowa, wzniesiona zgodnie ze wszystkimi wymogami sztuki obronnej. Wzdłuż wybrzeża wyspy wzniesiono imponujące kamienne mury z siedmioma wieżami o różnych kształtach.
Ruiny flagowej wieży fortecy
Masywne mury rozciągały się na 740 m. Ich wysokość sięgała 12 m, a szerokość – 4,5 m. Wysokość baszt wahała się od 14 do 16 m, a ich średnica sięgała 6 m. Każda wieża miała cztery kondygnacje do walki. Najniższe kondygnacje przykryto sklepieniami kamiennymi. A na innych poziomach były dogodne otwory na dostawę amunicji i luki.
W samym forcie Shlisselburg znajdowała się kolejna potężna fortyfikacja - cytadela. Jego trzy wieże były oddzielone łukowymi galeriami i przejściem bojowym – vlaz. Galerie te, chronione ze wszystkich stron, służyły jako magazyny do przechowywania prowiantu, broni i prochu. Kanały otaczające cytadelę i wyposażone w składane mosty również uniemożliwiały dostęp do twierdzy, a ponadto pełniły rolę własnego portu.
Ruiny katedry św. Jana
Twierdza Oreshek w historii kraju
Twierdza Orzechowa miała korzystną lokalizację i sprawiała, że całe terytorium w pobliżu jeziora Ładoga było praktycznie niedostępne dla wroga. Jednak szwedzcy żołnierze w drugiej połowie XVI wieku dwukrotnie próbowali zdobyć fort, jednak za każdym razem próby szturmowe nie powiodły się.
Nie mniej burzliwy dla twierdzy był początek 1611 roku. W lutym hordy Szwedów ponownie próbowały wedrzeć się do twierdzy. Ale nie udało im się szybko zrealizować swoich planów. Fort Shlisselburg stał się własnością cudzoziemców dopiero we wrześniu. Zdobycie fortyfikacji nastąpiło po dwumiesięcznym oblężeniu, kiedy prawie wszyscy obrońcy fortyfikacji zginęli z powodu chorób i wycieńczenia. Z garnizonu liczącego 1300 żołnierzy pozostało mniej niż 100 wychudzonych bojowników.
Zespół pamięci poświęcony obronie twierdzy Oreshek w latach 1941-1943.
W 1617 r. Rosjanie i Szwedzi podpisali rozejm, na mocy którego Przesmyk Karelski i wybrzeże Zatoki Fińskiej przeszły we władanie Szwecji. Szwedzi na swój sposób zmienili nazwę Oreshek i nazwali go Noteburgiem. W posiadaniu obcokrajowców fort stał dokładnie przez 90 lat. Nowi właściciele nie starali się prowadzić żadnych prac budowlanych, jedynie nieznacznie odnowili stare mury i baszty.
W 1700 roku wybuchła wojna północna, a głównym zadaniem władcy było zwrócenie twierdzy państwu rosyjskiemu. Przez lata pobytu u obcokrajowców nie straciła swojej dawnej zdolności bojowej, ale położenie na wyspie nie pozwalało na przejęcie jej drogą lądową. Do tego potrzebna była flota, ale Piotr I jej nie miałem. Ale wytrwały król nie odstąpił od swojego pomysłu. Przygotował się zawczasu do szturmu na Noteburg, zlecając budowę 13 okrętów.
Nowe więzienie
Pierwsze oddziały wojujących Rosjan znalazły się pod murami Noteburga 26 września 1702 r., a następnego dnia rozpoczęły szturm na fort. Nie czekając na zgodę Szwedów na pokojowe oddanie go, Rosjanie zajęli posiadany wcześniej fort. Jego oficjalne przekazanie nastąpiło jednak 14 października 1702 r. Niezwykła data została uwieczniona w medalach dekretem Piotra I, na którym napis przypominał o twierdzy pozostającej z wrogiem przez 90 lat. Następnie Noteburg otrzymał inną nazwę - Shlisselburg, czyli „kluczowe miasto”. Tę samą nazwę nadano posadowi, który rozciągał się na lewym brzegu wielkiej Newy.
Wnętrza więzienne
Zmiany w architekturze
Ostateczne przejście na własność państwa rosyjskiego oznaczało dla twierdzy zmiany w jej wyglądzie architektonicznym. Bastiony ziemne zbudowano tuż przed kamiennymi wieżami. Każdy taki bastion otwierał się na sąsiednią wieżę. Następnie, ze względu na ciągłą erozję wodną, postanowiono wzmocnić bastiony kamieniem. Prace te prowadzono w latach 50. i 60. XIX wieku.
Wraz ze wzrostem siły obronnej wewnątrz fortu zaczęto wznosić budynki więzienne. W 1798 roku pojawił się tu tzw. „Tajny Dom”. Od wspólnego dziedzińca oddzielono go potężnymi murami, a od 1826 r. zamienił się w miejsce spotkań oczekujących na swój los więźniów dekabrystów. Potem miał „sąsiada”. Było to „Nowe Więzienie” przeznaczone do uwięzienia Woli Ludu. Dlatego „Tajny Dom” zamienił się w „Stare Więzienie”.
Sekretny dom na dziedzińcu cytadeli
W 1887 roku na dziedzińcu cytadeli został stracony Aleksander Uljanow, jeden z braci Lenina. Dziś o tym wydarzeniu przypomina tablica pamiątkowa. Z końcem 1917 r. zakończyło się istnienie więzienia „Orzech”. Po 11 latach powstało tam muzeum. Nowa instytucja pełniła swoje funkcje do wybuchu Wielkiej Wojny Ojczyźnianej. W latach wojny dzięki umiejętnym działaniom miejscowego garnizonu udało się wyzwolić przylegające do twierdzy miasto Shlisselburg, które ostatecznie przemianowano na „Petrokrepost”. I wreszcie, od 1966 roku stara twierdza zaczęła ponownie przyjmować gości jako muzeum.
Stara twierdza dzisiaj
Pod koniec lat 60. podczas wykopalisk archeologicznych na terenie starego fortu odkryto fundamenty starożytnych kamiennych murów. Fragment jednej z nich oraz Wieża Bramna znajdują się we współczesnej ekspozycji muzeum.
Wieża królewska
Baszty i mury obronne przeszły kilka remontów. Ich dno pokrywają zachowane od XVIII wieku bastiony i kurtyny, a górne części rozebrano w latach 20. XIX wieku.
Wieża Carska została odrestaurowana w latach 1975-1983. Następnie jego wnętrza zaadaptowano na pomieszczenia wystawiennicze. Wieża Królewska została przebudowana przez Szwedów pod koniec XVII wieku. Ze wszystkich zabudowań starego fortu jest to jedyny zachowany z czasów okupacji szwedzkiej.
Ruiny czwartego budynku więzienia
Całkowicie zrekonstruowano także bastiony. Ze wszystkich wewnętrznych zabudowań fortecznych do dziś zachowały się jedynie koszary żołnierskie. W „Tajnym Domu” z biegiem czasu umieszczono ekspozycje muzealne, które opowiadają o więźniach marnujących dawny fort. „Nowe Więzienie” służy również jako składnica cennych eksponatów, znanych zwiedzającym ze starożytnej historii Rosji.
Ocena atrakcji:
