Adres: Rosja, obwód pskowski, Psków, ul. Leon Pozemski, 53
Data budowy: 1495 rok
Współrzędne: 57 ° 49'38.9 "N 28 ° 19'31.6" E
Miejsce dziedzictwa kulturowego Federacji Rosyjskiej
Zawartość:
Malownicza świątynia znajduje się na północnej granicy starożytnego Pskowa. Zostało to ślubowane, a powodem budowy było uratowanie miasta od straszliwej epidemii dżumy. Ulica, na której stoi ta świątynia od ponad 520 lat, dawniej nazywała się Zvanitsa. Dziś kościół jest dobrze odrestaurowany i otwarty dla pielgrzymów i turystów. Idealnie pasuje do zespołu architektonicznego fortyfikacji narożnika Varlaam i jest uważany za jedną z pereł architektury pskowskiej.
Widok kościoła od strony św. Leon Pozemski
Historia świątyni
Świątynia Varlaam znajduje się w Zapskovye. Tak od czasów starożytnych nazywano dzielnice miasta położone na północ od rzeki Pskowej. Pierwszy drewniany kościół wzniesiono tu w jeden dzień w 1466 roku i poświęcono na cześć nowogrodzkiego cudotwórcy Varlaama, który założył słynny klasztor Chutyński. Został zbudowany na ślubowaniu, gdy skończyła się straszna zaraza, która skosiła dużą liczbę mieszkańców Pskowa.
W tamtych czasach obok świątyni znajdowała się Brama Varlaam, przez którą można było dostać się do Pskov Zascienie od północy. Przez te bramy w 1472 r. do miasta wkroczyła narzeczona wielkiego księcia Jana III Wasiljewicza, Zofia Paleolog.
W 1495 roku drewniany kościół został zastąpiony murowanym i stał się parafią dla mieszkańców Zapskowa. W annałach zachowała się informacja, że świątynia kilkakrotnie spłonęła podczas pożarów. Taki los spotkał wiele kamiennych kościołów w Rosji. Okresowo cierpiały z powodu pożarów, ponieważ świątynie były otoczone głównie drewnianą zabudową.
W 1615 r. władca Szwecji Gustaw II Adolf, który nosił tytuł „Króla Śniegu”, zaatakował Psków od północy. Główny opór wobec wojsk wroga koncentrował się wokół świątyni Varlaam. Z niego obrońcy miasta ostrzeliwali Szwedów, a gdy wrogom udało się zdobyć wieżę Varlaam na murze twierdzy, Pskowici wysadzili wraz z wrogiem potężną fortyfikację.
W krwawej bitwie ze Szwedami zginęło wielu rosyjskich żołnierzy. Na ich pamiątkę do 1917 r. w Pskowie co roku odbywała się zatłoczona procesja, a księża kościoła Varlaam odprawiali nabożeństwa pogrzebowe za zmarłych.
Na początku XIX wieku świątynia popadła w ruinę i pojawiło się pytanie o jej rozbiórkę. Jednak Święty Synod sprzeciwił się zniszczeniu sanktuarium, a kościół nie został poruszony. W ciągu następnych dziesięcioleci dokonano znaczących zmian w pierwotnym wyglądzie świątyni. Budowniczowie zbudowali chór na ścianie zachodniej i prowadzące do niego żeliwne schody. Dodatkowo zaokrąglono cztery kwadratowe filary w głównym czworoboku, dzięki czemu uwolniono dodatkową przestrzeń wewnątrz świątyni.
Do kościoła dobudowano boczną kaplicę ku czci św. Mikołaja oraz zrekonstruowano kruchtę. Drewnianą dzwonnicę znajdującą się na zachód od świątyni zastąpiono kamienną i umieszczono na niej trzy pary dzwonów. Największe ważyły ponad 65 funtów i zostały odlane przez słynnych rzemieślników Valdai w 1870 roku. Wkrótce na miejscu zniszczonej Bramy Varlaam wzniesiono kamienną kaplicę ku czci Narodzenia Najświętszej Marii Panny.
Widok kościoła od strony południowej
Stara świątynia zgromadziła dużą liczbę wiernych i rozkwitła. Pod koniec XIX w. otwarto pod nim kuratelę parafialną. Był tam przytułek, w którym starsze zakonnice znajdowały schronienie i żywność, działała też mała fabryka świec. W kościele Barlaam przyjmowano żeńskie i męskie szkoły parafialne, w których uczono pisania, czytania i podstaw liczenia.
Szczególną opieką nad szkołą opiekował się naczelnik kościoła, kupiec Wasilij Jakowlewicz Safyanszczikow. Wybudowano dla niej dwupiętrowy ceglany budynek z przydzielonymi przez niego 12 tysiącami rubli. Na pierwszym piętrze odbywały się zajęcia dla chłopców, a na piętrze dziewczęta uczyły się podstaw czytania i pisania. Szkoła zapewniała pokoje dla nauczycieli i służby oraz pomieszczenia gospodarcze. Ciekawostką jest, że do dziś zachował się budynek starej szkoły, obecnie jest to budynek mieszkalny (ul. L. Pozemsky, 51).
W 1917 r. w Rosji miała miejsce rewolucja i dramatycznie zmienił się stosunek władz do religii. Od 1920 do 1937 r. działała cerkiew Warlaam i przydzielona do niej cerkiew Zmartwychwstania, będąca własnością gminy prawosławnej na podstawie umowy dzierżawy. W 1935 roku zamknięto kaplicę bożonarodzeniową, a dwa lata później kościół Barlaam. Decyzją Rady Miejskiej Pskowa dawny kultowy budynek został przekazany na kino i magazyny.
Podczas Wielkiej Wojny Ojczyźnianej Psków przez długi czas znajdował się pod okupacją faszystowską. Za Niemców utworzono Pskowską Misję Prawosławną i w ośmiu kościołach miasta pozwolono im odprawiać nabożeństwa. W tych trudnych latach kapłanem cerkwi Varlaam został Konstantin Yakovlevich Shakhovskoy (1905-1966), pochodzący ze szlacheckiej rodziny książąt Szachowskich. Dzięki jego staraniom odrodził się stary kościół, regularnie odprawiano w nim nabożeństwa, udzielano pomocy chorym i uchodźcom, otwarto szkółkę niedzielną dla dzieci parafian.
W 1960 r. kościół Varlaam otrzymał status zabytku historycznego i architektonicznego i został objęty ochroną państwa. Początek XXI wieku upłynął pod znakiem szeroko zakrojonych prac konserwatorskich w kościele Varlaam. Budowniczowie naprawili fasadę i ołtarze, aw 2006 r. zainstalowali na dzwonnicy dzwony, odlane według starych technologii przez rzemieślników z Jarosławia Tutajewa.
Siedem dzwonów nosi imię członków rodu ostatniego cesarza Rosji Mikołaja II, a największy z nich ma ikonę przedstawiającą królewskich męczenników. Na dzwonnicy zainstalowany jest ósmy dzwon, który harmonizuje dźwięk. Całkowita suma dzwonków to 900 kg.
Widok z tyłu kościoła
Cechy architektoniczne
Starożytna świątynia jest bardzo piękna. Zajmuje podwyższoną pozycję w stosunku do pobliskiej rzeki Velikaya i dlatego jest widoczny z daleka. Czwórka jednoabsydowa ma kształt prawie sześcienny: 9 na 9,25 m. Zgodnie z tradycjami architektury pskowskiej fasady kościoła podzielone są na części łopatkami, a apsyda czworokąta i bęben ozdobiona jest krawężnikiem. bieżnik-krawężnik typowy dla świątyń pskowskich.
Dopełnieniem bryły głównej jest szeroki przedsionek z dzwonnicą, nawa południowa i przybudówka od strony północnej. Dwuprzęsłowa dzwonnica stoi na trzech kamiennych filarach i zwieńczona jest dachem czterospadowym z krzyżem. Nad główną świątynią zainstalowano dużą kopułę cebulową, a nad kaplicą małą. Wejście do świątyni wyznacza szeroka kruchta nakryta dwuspadowym dachem.
W ikonostasie świątynnym znajduje się kilka starych ikon, z których najstarsze zostały namalowane w XVII wieku. Przedstawiają św. Warłaama z Chutyńskiego (w pełni wzrostu), Jana Chrzciciela, Wniebowstąpienie, Przemienienie, Zmartwychwstanie Łazarza, Cud Jerzego na Wężu, Archanioła Michała, Wszechmogącego na tronie, Zstąpienie Ducha Świętego itp.
Wewnątrz kościoła można również zobaczyć malowidła na ścianach i suficie. Freski wykonano w XIX wieku farbami olejnymi na wilgotnym tynku. Przedstawiają świętych męczenników, metropolitów, Kazanie na Górze, czterech ewangelistów z symbolami i wzrostu Bazylego Wielkiego.
Stan obecny i reżim wizyt
Dziś zabytkowa cerkiew jest funkcjonującą cerkwią prawosławną i ma status pomnika federalnego. Jest otwarty codziennie dla wierzących i turystów.
Oprócz ołtarza głównego w kościele poświęcono kaplicę ku czci Mikołaja Cudotwórcy, w której zachował się trójkondygnacyjny drewniany ikonostas z XVIII wieku. Święto patronalne obchodzone jest tu 19 listopada, w dzień pamięci mnicha Varlaama z Chutyńskiego.
Jak się tam dostać
Świątynia stoi w centrum miasta, na północ od Kremla Pskowskiego, na ulicy. Leon Pozemski, 53.Jeśli korzystasz z transportu publicznego, możesz dostać się do kościoła autobusami nr 1, 7, 7a, 18, 25 i trasą taksówek nr 51 i 51A (przystanki „Ulica Aleksandra Newskiego” lub „Ulica Olega Koshevoy”).
Wnętrze kościoła
Z Kremla Pskowskiego do świątyni łatwo jest dojść ulicą Leona Pozemskiego (950 m). Jeśli jedziesz samochodem, to na południowych obrzeżach Pskowa musisz zjechać z autostrady Leningradskoe (E95) na autostradę Psków-Izborsk (A212) i jechać do centrum miasta. Ulica Leona Pozemskiego (około 1 km) prowadzi z Placu Lenina do świątyni.
