Na szczycie wzgórza Hradczany stoi monumentalna budowla, która uosabia duchowy symbol państwa czeskiego – katedrę św. Wita. Ta największa praska świątynia, będąca arcydziełem gotyckim, uderza swoją wielkością i pięknem. W katedrze przez długi czas koronowano czeskich monarchów. Większość z nich spoczywa we wspaniałych kaplicach katedry, ozdobionych cennymi kamiennymi freskami ściennymi.
Historia budowy
Początkowo w miejscu, w którym obecnie znajduje się bazylika, znajdowała się świątynia poświęcona bogu płodności Świętowitowi. Starożytni Słowianie przywieźli tu wino, koguty i bułki, aby ułagodzić bożka. Znaczące zmiany w świadomości ludu nastąpiły po wstąpieniu na tron księcia Wacława, wychowanego w wierze chrześcijańskiej.
W 925 roku władca księstwa czeskiego Wacław wybudował na miejscu pogańskiej świątyni rotundę, w której umieszczono szczątki św. Wita Rzymskiego, ofiarowane przez niemieckiego monarchę Henryka I. z czasem, co doprowadziło do wzrostu napływu pielgrzymów pragnących czcić relikwie. Mała budowla o średnicy 13,5 metra nie mogła już pomieścić dużej liczby wierzących. W 1060 roku rotundę przebudowano na prostokątny budynek o trzech nawach, oddzielonych od siebie kolumnami. Budynek został znacznie uszkodzony podczas niszczycielskiego pożaru, który ogarnął tereny Zamku Praskiego na początku XIV wieku.
Budowę katedry rozpoczęto w 1344 roku, kiedy Zamek był już siedzibą arcybiskupstwa. Główną koncepcją budowy nowej bazyliki było stworzenie głównej świątyni Pragi. Panujący w tym czasie cesarz Karol IV położył kamień węgielny pod przyszły kościół. Budowa konstrukcji o dużej skali wymagała dużych nakładów finansowych.
Karol IV podwyższył podatki na wydobycie srebra i zorganizował sprzedaż listów rozgrzeszenia wierzącym. Nad budową gotyckiej bazyliki wyznaczono utalentowanego francuskiego architekta Mathieu. Pod jego kierownictwem katedra rozszerzyła się i pozyskała osiem nowych kaplic. Architekt nie zrealizował projektu, bo nagle zmarł.
Kolejnym architektem budowy jest młody rzeźbiarz i snycerz Peter Parler z Księstwa Szwabii (południowe Niemcy). Całe życie wzniósł katedrę do 1399 roku. Pod nim strop świątyni ozdobiono sklepieniami siatkowymi, zainstalowano ołtarz główny, Złotą Bramę, kaplicę i rozpoczęto budowę głównej wieży katedry z zegarem. Synowie Parlera kontynuowali realizację projektu ojca, ale wybuch wojny husyckiej i waśnie średniowiecznych panów feudalnych na długo wstrzymały budowę katedry. Kontynuowano jedynie dekorację niektórych kaplic.
Druga połowa XVI wieku to ukończenie wieży zegarowej i montaż największego dzwonu w Europie. W 1673 cesarz Leopold I położył fundamenty pod nowe nawy, co znacznie zwiększyło rozmiary bazyliki. Potem nastąpiła kolejna seria nieszczęść, które wstrzymały budowę świątyni - pożary, uderzenia piorunów i inwazja wojsk pruskich. W 1770 roku włoski architekt Nicholas Pacassi nadał gotyckiej katedrze nieco barokowy wygląd, a wieżę zwieńczył kopułą. Po odbudowie bazylika pozostała niedokończona przez około sto lat.
W 1861 r. zorganizowano specjalną komisję, która miała dokończyć budowę katedry. Pod kierownictwem architekta Josefa Mokera wznowiono prace nad niedokończonymi budynkami świątyni. Pojawiły się dwie zachodnie wieże. Na początku XX wieku słynny artysta Alphonse Mucha ozdobił otwory okienne katedry witrażami. Ostateczna budowa bazyliki miała miejsce w 1929 roku.
Fasada południowa
Południowa fasada bazyliki ma wspaniały i wspaniały widok. Zdobią go masywne, ostrołukowe okna ozdobione ozdobnymi kratami, rzeźbionymi kamiennymi ornamentami i wystającymi pionowymi żebrami z małymi filarami ostrosłupowymi. Dolny poziom zawiera główną bramę, która składa się z trzech łuków.
Dominantą tej części bazyliki jest wieża zegarowa zwieńczona barokową kopułą. Jego wysokość sięga 96 metrów. Pozłacany mechanizm ma dwie tarcze, jedna nad drugą i oddzielone łukowymi oknami. Wieża ma cztery dzwony, z których jeden waży 18 ton, największy. Wąskie średniowieczne spiralne schody, składające się z 287 stopni, prowadzą na taras widokowy, z którego można podziwiać wspaniałe widoki na całe miasto.
Zachodnia fasada
Neogotycka fasada zachodnia bazyliki, wyłożona ostrołukowymi oknami, gzymsami i ażurowymi rzeźbami kamiennymi, powstała w latach 1873-1929. Znajdują się tu trzy brązowe portale, z których każdy ujęty jest pilastrami i zwieńczony wzorzystymi naczółkami. Panele bramy zdobią płaskorzeźby przedstawiające sceny budowy świątyni, a także epizody z życia księcia Wacława.
Zachodnia część katedry kończy się dwoma gotyckimi ostrołukowymi iglicami. Wznoszą się na wysokość 80 metrów i są ozdobione misternymi, zębatymi wieżyczkami. Klejnotem zachodniej elewacji jest Róża, okrągłe okno o szerokości 10 metrów. Jest ozdobiona kamiennymi wzorami w postaci płatków kwiatów.
Złota Brama
Trójłukowa złota brama na południowej fasadzie katedry św. Wita pierwotnie służyła jako główne wejście do bazyliki dla koronowanych głów. Portal zdobi wspaniała unikalna mozaika składająca się z miliona szklanych fragmentów. Wszystkie kamienie zostały specjalnie wyrzeźbione w Wenecji. Na tle złoconych szklanych kostek powstał wielobarwny rysunek opisujący biblijny temat - Sąd Ostateczny.
W centrum kompozycji przedstawiony jest Chrystus w otoczeniu apostołów. Lewa strona mozaiki przedstawia zbawionych wierzących wznoszących się z grobów do nieba. Po prawej stronie widnieją grzesznicy idący w piekielny ogień do demonów. Mozaiki przedstawiają również wizerunki Karola IV i jego żony. Ubrani są w królewskie szaty i klęczą.
Brama zamknięta jest ozdobną kratą z brązu. Zainstalowano na nim małe alegoryczne rzeźby znaków zodiaku. Postacie ludzi są przedstawiane w trakcie różnych czynności. Polują, rzemiosło, zbierają plony, sadzą drzewa i nie tylko.
Interesujące fakty
Katedra Wita była budowana z przerwami przez prawie 600 lat. W ciągu długiego okresu budowy świątynia była kilkakrotnie przekształcana. Z zewnątrz i wewnątrz bazyliki uosabiają różne style architektoniczne - od gotyku po secesję. Dziś katedra jest uważana za popularną atrakcję turystyczną Pragi.
Na fasadzie bazyliki można zobaczyć wszelkiego rodzaju potwory, chimery, demony rzucające złe spojrzenia. Legenda głosi, że odpędzają złe duchy swoim okropnym wyglądem. W architekturze gotyckiej posągi te są jednocześnie rynnami.
W najważniejszej kaplicy poświęconej św. Wacławowi znajduje się Skarbiec Królewski, w którym znajduje się złota korona ozdobiona drogocennymi kamieniami, berło, kula, pierścień i miecz. Klejnoty są ukryte w sekretnym pokoju, zamkniętym na siedem zamków, do których klucze rozdano różnym wpływowym ludziom w Czechach. Istnieje legenda, że ktokolwiek nielegalnie wejdzie w posiadanie korony, zostanie przeklęty na zawsze.
Pod katedrą znajduje się krypta, w której w granitowych i cynowych sarkofagach spoczywają szczątki czeskich władców z dynastii Przemyślidów, Luksemburczyków, a także niektórych przedstawicieli rodu Habsburgów.
Godziny otwarcia i ceny biletów
Katedra Wita jest codziennie otwarta dla turystów.Świątynię można zwiedzać od 9:00 (niedziela od 12:00) do 17:00 (kwiecień-październik), do 16:00 (listopad-marzec). Aby szczegółowo przyjrzeć się luksusowej dekoracji bazyliki, należy zakupić kompleksowy bilet na wszystkie atrakcje Zamku Praskiego za 350 CZK. Nie ma osobnego biletu na wejście do katedry.
Gdzie się znajduje i jak się tam dostać?
Świątynia znajduje się na skalistym wzgórzu na Zamku Praskim. Tramwaj numer 22 zbliża się do atrakcji. Należy dojechać do przystanku Pražský hrad i przejść 300 metrów ulicą. Możesz także skorzystać z metra. Stacja Malostranská znajduje się 400 metrów od bazyliki.
