Wśród luksusowych pałaców i świątyń Watykanu znajduje się niepozorny budynek, którego wnętrze uważane jest za jedno z największych arcydzieł na świecie. To jest Kaplica Sykstyńska. Sanktuarium jest miejscem świętym dla świata katolickiego. Papież odprawia tu Mszę św., a także wybór nowej głowy Kościoła katolickiego.
Kto malował
Zgodnie z wielowiekową tradycją włoską świątynię zdobiły zachwycające freski, zachwycające parafian i gości. Wystrój kaplicy uosabia wielkość i dziedzictwo kulturowe chrześcijańskiego Rzymu w minionych stuleciach. Po wybudowaniu budynku Kaplicy Sykstyńskiej przez dwa lata w malowanie świątyni zajmowała się plejada znanych artystów z Florencji. Byli to Sandro Botticelli, Domenico Ghirlandaio, Pietro Perugino i Cosimo Rosselli.
W sumie malarze stworzyli 16 fresków przedstawiających tematy biblijne. Pomimo tego, że kapliczka była malowana przez różnych mistrzów XV wieku, kaplica stała się naprawdę sławna dzięki twórczości genialnego artysty Michała Anioła. Rzemieślnicy zostali zaproszeni do malowania sufitu i ściany ołtarza 30 lat po wybudowaniu kaplicy.
Historia budowy
Kaplica Sykstyńska została zbudowana w 1481 roku z inicjatywy papieża Sykstusa IV, który nadał temu niewielkiemu budynkowi swoje imię. Tata był wstrętną osobą. Jego panowanie charakteryzowało wzrost korupcji, łapówkarstwa, nakładanie wysokich podatków, a także publiczne palenie heretyków. Sykstus IV miał też jasne czyny. Przeniósł papieską rezydencję do Watykanu, zajmował się wprowadzaniem obywateli do sztuki, otwieraniem muzeów i bibliotek.
Sytuacja polityczna rozdrobnionych księstw włoskich w średniowieczu nie gwarantowała bezpieczeństwa głowy Państwa Kościelnego. Wewnętrzne intrygi i spiski przeciwko papieżowi, a także zewnętrzne zagrożenie ze strony Imperium Osmańskiego, wymusiły budowę bardziej chronionego budynku, w którym papież, kardynałowie i urzędnicy religijni mogli schronić się w razie niebezpieczeństwa.
Architektem kaplicy został Baccio Pontelli. Według projektu architekta kościół miał mieć wysokie, dwudziestometrowe mury, zdolne wytrzymać atak wojsk wroga na Watykan. Kaplicę zbudowano w formie fortyfikacji prostokątnej o trzech kondygnacjach. Fasada kościoła zwieńczona jest sklepieniem cylindrycznym i ozdobiona dwunastoma ostrołukowymi oknami. Górna kondygnacja, otoczona strzelnicami, przeznaczona była dla uzbrojonych żołnierzy. Z zewnątrz budynek pozbawiony był przepychu. Kaplica nie miała organizować żadnych uroczystych ceremonii. Kaplica ma 40 metrów długości i 13 metrów szerokości.
Opis
Pomieszczenie kaplicy to obszerna sala z owalnym sklepieniem, w której znajduje się ołtarz. Podłoga pokryta jest wspaniałymi mozaikami, a ściany i sufit pomalowane są freskami wielkich mistrzów tamtych czasów. Wzdłuż obwodu kaplicy stoją kamienne ławki. Sala podzielona jest marmurową przegrodą z pięknymi żyrandolami. Wizualnie ściany pokoju podzielone są na kilka stref. Dolna część ozdobiona jest srebrnymi i złotymi draperiami. Środkowy rząd reprezentują freski przedstawiające ziemskie życie Jezusa Chrystusa i Mojżesza. Na górnej kondygnacji znajdują się portrety pierwszych władców Państwa Kościelnego.
Początkowo sufit kaplicy pomalowany był na kształt rozgwieżdżonego nieba, ale po chwili zaczęły się na nim pojawiać pęknięcia. Papież Juliusz II (następca Sykstusa IV) zaprosił do usunięcia wad na suficie młodego rzeźbiarza Michała Anioła, który w tym czasie nie miał wystarczającego doświadczenia w takiej pracy. Jak pokazuje historia, wybór papieża był absolutnie słuszny.
Michał Anioł stworzył specjalne „rusztowania powietrzne”, które mocowano w otworach nad oknami. Projekt nie kolidował z nabożeństwem w kaplicy, gdyż znajdowała się ona w pozycji zawieszonej bez podpór od dołu. Michał Anioł stanął przed najtrudniejszym zadaniem - pokryć powierzchnię malowniczymi obrazami, których powierzchnia wynosiła 600 m2.
Freski
Północną ścianę kaplicy zdobią freski przedstawiające historię Jezusa. Dzieła opisują chrzest, kuszenie, przepowiadanie Chrystusa, a także powołanie apostołów. Akcja obrazów rozgrywa się na tle włoskiego pejzażu i zespołów architektonicznych. Oprócz centralnej postaci Chrystusa na freskach przedstawiono wiele osób.
Południowa strona kaplicy jest obramowana cyklem obrazów opowiadających o czynach Mojżesza. Na szczególną uwagę zasługuje praca Sandro Botticellego „Młodość Mojżesza”. Fresk opisuje kilka wydarzeń jednocześnie w ramach jednej kompozycji. Mojżesz zabija Egipcjanina, który podniósł rękę na Żyda, chroni i pasie owce, ucieka ścieżką na dużą odległość, a także wyprowadza swoich współplemieńców z Egiptu.
Sufit kaplicy, namalowany przez Michała Anioła, zachwyca bogactwem wyrazistych postaci. Jego prace przedstawiają biblijnych bohaterów i proroków. Obrazy są oddzielone malowaną ramą architektoniczną. Na podstawie opowieści starotestamentowych artysta swoimi dziełami opowiada historię stworzenia świata i ludzi przez Boga, separacji płci, upadku ludzkości i kary za zło.
Wszyscy bohaterowie obrazów mają potężną siłę fizyczną i duchową. W obrazach bohaterów wyczuwa się realizm i dramatyzm opisywanych wydarzeń. Jednym z centralnych fresków Michała Anioła jest Stworzenie Adama. Artysta z talentem przedstawił atletyczną sylwetkę osoby, która leży w swobodnej pozycji na pustynnym terenie. Stwórca leci do Adama, wyciągając do niego rękę, dając w ten sposób życie.
Na suficie kaplicy przedstawione są prace: „Oddzielenie światła od ciemności”, „Stworzenie Słońca i Księżyca”, „Stworzenie Ewy”, „Grzech pierworodny”, „Wypędzenie z raju”. Michał Anioł pracował nad freskami od 1508 do 1512 roku. 23 lata po ukończeniu plafonu kaplicy Michał Anioł namalował ścianę ołtarza freskiem zwanym „Sąd Ostateczny”. Artysta przedstawił ponad 400 postaci wypełnionych skomplikowanymi, niepewnymi pozami o desperackich gestach. W centrum kompozycji Chrystus i Dziewica Maryja osądzają całą ludzkość. Po lewej stronie Jezusa są grzesznicy przeznaczeni na straszny los, po prawej sprawiedliwi, wybrani do służby w niebie.
Przywrócenie
Z biegiem czasu kurz, brud, sadza ze świec, a także przeciekający dach spowodowały poważne uszkodzenia sufitu kaplicy i fresków ściennych. Renowacja kaplicy na dużą skalę rozpoczęła się w 1979 roku przy wsparciu finansowym Watykanu i japońskiego kanału telewizyjnego, który otrzymał wyłączne prawa do filmowania etapów renowacji. Do przywrócenia prac potrzebny był środek chemiczny zmiękczający brud, który specjaliści starannie usuwali sterylną gąbką.
Ciekawe fakty i tajemnice
Kaplica Sykstyńska jest siedzibą konklawe, na którym wybierany jest nowy papież. Wybory odbywają się za zamkniętymi drzwiami. Kardynałowie z całego świata głosują na człowieka godnego stania się głową Kościoła katolickiego. Podczas głosowania na dachu kaplicy montowana jest fajka. Jeśli wydobywa się z niego czarny dym, to wybory się nie odbyły. Biały dym oznacza wybór nowego papieża.
Wszystkie tajemnice Kaplicy Sykstyńskiej związane są z genialnym artystą Michałem Aniołem. Naukowcy twierdzą, że w swoich pracach zostawił potomnym zaszyfrowaną wiadomość, co jest sprzeczne z zasadami Kościoła. Michał Anioł uważał, że natura ludzkiego ciała jest pierwotna, a dusza drugorzędna. Na fresku „Stworzenie Adama” widać wokół Pana sylwetkę ogromnego ludzkiego mózgu.Mistrz pokazał, że moc duchowa związana jest z wyższym umysłem. Na wielu swoich obrazach artysta przedstawia nagich mężczyzn. W ten sposób Michał Anioł podkreśla, że najpierw było zapłodnienie, a potem uduchowienie.
Godziny otwarcia i ceny biletów
Kaplica czynna jest codziennie od 9:00 do 18:00, z wyjątkiem niedzieli. Aby wejść do kaplicy, musisz kupić jeden bilet, który obejmuje wstęp do Muzeów Watykańskich. Bilet kosztuje 16 euro.
Gdzie to jest i jak się tam dostać
Kaplica Sykstyńska znajduje się w Watykanie obok Bazyliki św. Piotra. Można się tam dostać metrem do stacji Ottaviano, a także autobusami i tramwajami. Wszystkie przystanki znajdują się w pobliżu centralnego placu Watykanu, do którego można dojść pieszo.
