Jedną z ozdób osady starotatarskiej w Kazaniu jest śnieżnobiała świątynia muzułmańska. Pierwszy meczet katedralny w mieście pojawił się po tym, jak cesarzowa Katarzyna II ogłosiła tolerancyjny stosunek do różnych wyznań religijnych w Rosji. Od końca XVIII wieku świątynia ta pozostaje centrum życia duchowego muzułmanów Tatarstanu.
Katarzyna II w Kazaniu
Ludy Chanatu Kazańskiego od dawna wyznają islam. Po zdobyciu stolicy przez wojska rosyjskie prawosławie zaczęło szerzyć się na podbitych ziemiach, ale większość tutejszych mieszkańców przylgnęła do starych tradycji.
Ogólny widok meczetu al-Marjani
Mijały lata, w Kazaniu wznoszono chrześcijańskie kościoły, a znaczna część mieszczan pozostała muzułmanami. W pierwszej połowie XVIII wieku, kiedy pojawił się nowo ochrzczony zakon, w mieście zaczęto palić księgi religijne, a pozostałe meczety burzono. Jednocześnie muzułmanom nie wolno było budować nowych świątyń. Prześladowania islamu i łamanie praw muzułmanów trwały ponad dwa stulecia.
W 1767 roku rosyjska cesarzowa Katarzyna II zapragnęła zobaczyć wschodnie regiony swojego kraju i dowiedzieć się więcej o żyjących tam ludach. Na jej rozkaz została wyposażona cała flotylla, która zeszła w dół Wołgi. Pod koniec maja cztery galery cesarskie zbliżyły się do Kazania i weszły do ujścia Kazanki przez wysoką wodę źródlaną.
Widok na meczet al-Marjani z jeziora Dolnego Kaban
Katarzyna II widziała malowniczość Kreml kazański, uczestniczył w nabożeństwie w klasztorze Matki Bożej i spotkał się z zamożnymi obywatelami. Przyjęła reprezentatywną delegację muzułmanów tatarskich i pozwoliła im na budowę kamiennych meczetów w mieście.
Czterodniowa wizyta rosyjskiej cesarzowej w Kazaniu zadecydowała o losach wierzących Tatarów. Katarzyna II powstrzymała wszelkie prześladowania islamu i tym samym zyskała wielki szacunek Tatarów. Do tej pory w Tatarstanie rosyjska cesarzowa nazywana jest „ebi patsha”, czyli „babcia-królowa”.
Widok na meczet al-Marjani z ul. Kayuma Nasyri
Kuchnia „Twer”, na której cesarzowa płynęła wzdłuż Wołgi, przez długi czas była przechowywana w Admiralteyskaya Sloboda, ale w połowie ubiegłego wieku drewniany statek spłonął podczas pożaru. Dokładną miniaturę kuchni można zobaczyć na ulicy Peterburgskiej w Kazaniu. Zachował się piękny cesarski powóz. Oryginał jest wystawiony w Muzeum Narodowym Tatarstanu, a model z brązu znajduje się na ulicy Baumana.
Historia meczetu
Meczet al-Marjani stał się pierwszą kamienną świątynią muzułmańską, która pojawiła się w mieście od czasów Jana IV Groźnego. Został wzniesiony przez kazańskiego architekta Wasilija Iwanowicza Kaftyrewa na koszt parafian w 1770 r. 62 mieszkańców Kazania zostało darczyńcami świątyni, którzy zebrali 5 000 rubli. Najwięcej pieniędzy dał bogaty przemysłowiec i właściciel domu Ibrai Yunusov.
Budynek okazał się bardzo duży i piękny. Burmistrz Kazania był niezadowolony. Wysłał list do Katarzyny II i skarżył się, że minaret jest za wysoki. W odpowiedzi cesarzowa napisała, że dała muzułmanom prawo do budowania na ziemi i mogą swobodnie wznosić się w niebo według własnego uznania, ponieważ nie jest to część posiadłości cesarzowej.
Początkowo nowy meczet nazywał się Pierwszą Katedrą, a następnie - "Efendi" - Pański. Na przestrzeni dziejów świątynia była aktywnie wspierana przez społeczność muzułmańską miasta. W 1861 r. za pieniądze kupca I.G. Yunusova do świątyni dobudowano dużą dobudówkę ze schodami. Od tego momentu budynek stał się dłuższą o jedną oś okienną wzdłuż elewacji.
Dwa lata później mihrab został rozbudowany dzięki funduszom tego samego dobroczyńcy. Według dynastii kupieckiej Yunusov, która dużo wydała na utrzymanie świątyni, meczet zaczęto nazywać Yunusovskaya.
W latach 60. XIX wieku bogaty kupiec kazański Zainulla Usmanov przekazał znaczną sumę na odbudowę minaretu. W części, która wskazywała na świętą dla muzułmanów Mekkę, zostało wycięte okno, a wewnątrz zrobiło się znacznie jaśniej. Zamożni kupcy Miftahutdin Valishin i Valliula Gizetullin przekazali fundusze na ażurowe metalowe ogrodzenie. Z roku na rok meczet stawał się coraz piękniejszy.
Od 1850 roku przez 39 lat imam-khatib Shigabutdin Mardjani służył w muzułmańskiej świątyni. Oświecony kaznodzieja, nauczyciel i archeolog był bardzo szanowany przez wierzących w Kazaniu. Marzhdani zasłynął jako historyk, utalentowany etnograf i orientalista. Od końca XIX wieku meczet zaczął nosić jego imię. Dziś pomnik słynnego teologa zdobi nabrzeże jeziora Kaban w Kazaniu.
Przed nadejściem władzy radzieckiej w kościele odbywały się rytuały religijne, nauczano teologii, geometrii, astronomii i historii. W latach sowieckich meczet al-Marjani nie był zamknięty. Pozostała jedyną aktywną świątynią muzułmańską w Kazaniu, do której wierni mogli przybywać po duchowe wsparcie i wykonywać namaz.
Budynek sakralny i otaczający go teren były wielokrotnie odnawiane. Dużo pracy wykonano w ramach przygotowań do obchodów 1000-lecia miasta, które obchodzono w sierpniu 2005 roku.
Cechy architektoniczne, wnętrza i kapliczki
Stary meczet jest uważany za jeden z najpiękniejszych zabytków tatarskiej architektury sakralnej i słusznie zalicza się do najwybitniejszych zabytków Kazania. Budynek wzniesiono w tradycjach średniowiecznej architektury muzułmańskiej z wykorzystaniem elementów prowincjonalnego baroku. Dzięki harmonijnemu połączeniu dwóch różnych stylów - europejskiego i orientalnego, kultowy budynek ma pełen wdzięku wygląd i niepowtarzalne piękno.
Dekoracja wykonana jest w motywach baroku "petersburskiego" i wielowiekowej tradycji sztuki zdobniczej Tatarów. Ściany świątyni są pomalowane na biało, a dachy zielone. Końcówki i półksiężyce na małych formach architektonicznych i minarecie są złocone i wyglądają bardzo elegancko.
Główny budynek jest dwukondygnacyjny z przybudówką w kształcie litery T od strony północnej. Nad nim wznosi się smukły trzypoziomowy minaret. Dolna kondygnacja jest wykorzystywana do celów usługowych, a górna zawiera dwie bogato zdobione sale modlitewne z miękkimi dywanami na podłodze.
Ściany i sklepienia sal modlitewnych zdobią złocone ornamenty roślinne i wielobarwne sztukaterie. W ścianie oddzielającej sale znajdują się spiralne schody prowadzące do minaretu. Prowadzi na mały okrągły balkon, z którego muezin wzywa wiernych do modlitwy pięć razy dziennie.
Główna świątynia jest przechowywana w meczecie od czasów królestwa kazańskiego. To kamień z grobu Muhammad-gali beja, który pochodzi z 1530 roku.
Przydatne informacje dla turystów
Świątynia muzułmańska stoi w Kazaniu od ponad dwóch i pół wieku i jest codziennie otwarta dla wiernych i turystów. Wejście jest bezpłatne. W przeciwieństwie do nowo wybudowanego meczetu Kul Szarif, tutaj we wszystkim czuć modlitwę i ducha starożytności.
W świątyni odbywają się spotkania, wykłady, prezentacje, spotkania ze znanymi osobistościami, święta religijne i targi książki. W meczecie zawierane są małżeństwa między muzułmanami – nikah.
Męska sala meczetu al-Marjani
Kompleks architektoniczny obejmuje Kazan Mukhtasibat, który jest odpowiedzialny za przywództwo społeczności muzułmańskich w całym Tatarstanie. Po drugiej stronie ulicy znajduje się Kolegium Islamskie. W pobliżu znajdują się kawiarnie „Marjan”, sklepy z produktami halal i odzieżą dla muzułmanów oraz sklep z literaturą i symbolami muzułmańskimi.
Meczet al-Marjani można podziwiać o każdej porze dnia i nocy. Stary budynek wygląda bardzo pięknie w promieniach słońca i jest skutecznie oświetlony w ciemności.
Minbar w sali męskiej meczetu al-Marjani
Aby dostać się do meczetu, turyści proszeni są o szanowanie uczuć wierzących i przestrzeganie pewnych zasad. Kobiety powinny nosić zamknięte ubrania, długą spódnicę i chustę na głowę.Przed świątynią wszyscy zdejmują buty i zostawiają je przy wejściu do meczetu.
Nie możesz odwiedzić meczetu podczas modlitwy. Jeśli słyszeliście melodyjne wołanie muezina, wejście do świątyni jest otwarte tylko dla wierzących. W czasie świąt, kiedy dużo ludzi przychodzi na modlitwę, na dziedzińcu odmawiana jest modlitwa.
Hala kobieca meczetu al-Marjani
Jak się tam dostać
Świątynia muzułmańska znajduje się między brzegiem jeziora Niżny Kaban a ulicą Kajum Nasyri. Ze stacji metra "Gabdulla Tukay Square" do meczetu można dojść w 20 minut. W pobliżu zatrzymują się tramwaje numer 2, autobusy i trolejbusy, które dojeżdżają do „Stacji Rzecznej”.
Ocena atrakcji:
