Kościół Wniebowzięcia NMP jest imponujący pod względem wielkości i słusznie uważany jest za jeden z najlepszych kościołów w Sergiev Posad, wykonany w dojrzałym stylu barokowym. Świątynia została zbudowana na wzgórzu, na południe od Ławry Trójcy Sergiusz. Kościół ten jest dobrze widoczny ze wszystkich stron i wznosi się nad ulicami z zabytkowymi drewnianymi budynkami i stawami. W pełni odrestaurowany jest dziś jednym z najpiękniejszych kościołów na ziemi radoneskiej.
Historia Kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
Starożytna wieś Klementiewo znajdowała się 1 km na południe od Ławry Trójcy Sergiewskiej. Początkowo był własnością konkretnego księcia radoneskiego. Przeszedł w posiadanie klasztoru za panowania drugiego opata klasztoru, ucznia Sergiusza z Radoneża - hegumena Nikona, pod wodzą księcia Andrieja Władimirowicza. Według badaczy – nie później niż w 1425 roku.
Kościół Wniebowzięcia NMP z lotu ptaka
Klement'evo uważano za najstarszą ze wszystkich podklasztornych wsi. To tutaj przebiegał stary szlak handlowy, prowadzący z Moskwy do miast północnej Rosji, a później na Ural i Syberię. Przez Klementiewo liczni pielgrzymi udali się również do Ławry drogą Jarosławia. To właśnie przez tę wioskę kiedyś Michaił Łomonosow przybył z Archangielska do Moskwy. Fragment starej drogi zachował się we współczesnym Siergijewie Posadzie jako ulica Klementiewskaja.
Wieśniacy byli rzemieślnikami. Malowali ikony, robili świece kościelne, piekli chleb. Klement'evo posiadało własnych kowali, kamieniarzy i złotników. Do dziś zachowały się dwie ikony namalowane przez miejscowych rzemieślników w pierwszej połowie XVII wieku.
Na samym początku XVI wieku w Klementiewie znajdowały się 134 dziedzińce. A kościół zbudowano tu jeszcze wcześniej, przypuszczalnie w XV wieku. Pisemne świadectwo, w którym po raz pierwszy pojawia się wzmianka o wiejskiej świątyni, pochodzi z 1513 roku. Pod koniec XVI wieku kosztem mieszkańców wsi zbudowano dwa kościoły. Jedna, ciepła, została wykonana na podobieństwo chaty, czyli klatki, i została poświęcona ku czci św. Mikołaja. A zimny kościół Wniebowzięcia został wzniesiony z namiotem. Zakonnice mieszkały w specjalnych celach w obu kościołach. A nieopodal, na placu znajdował się hotel klasztorny.
Ale nadszedł trudny czas Kłopotów. W 1608 r. wojskowy oddział Polaków pod dowództwem pana Aleksandra Lisowskiego doszczętnie zniszczył i spalił Klemensewo. Podczas oblężenia klasztoru Trójcy-Sergiusz pod koniec 1609 r. chłopi z tej wsi Nikon Szyłow i Piotr Słota dokonali wyczynu i nie oszczędzając życia wysadzili tunel zrobiony przez Polaków pod jedną z wież Ławra.
Po wielu miesiącach najazdu polsko-litewskiego zniszczone Klementiewo było stopniowo odbudowywane. Do 1624 r. było w nim już 289 dziedzińców, a kościół św. Mikołaja został odrestaurowany. Później został zastąpiony przez drewniany kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny z trzema kopułami, który wzniesiono w latach 40. XVII wieku. Świątynia ta została zbudowana z dwoma granicami - ku czci Mikołaja Cudotwórcy i Aleksego Człowieka Bożego. Świątynia posiadała własny refektarz i dzwonnicę z czterospadowym dachem, który pokryto drewnianą wagą - lemieszem.
Wiek później, w 1746 roku, wybuchł wielki niszczycielski pożar, a kościół Zaśnięcia Najświętszej Bogurodzicy spłonął doszczętnie. Parafianie zebrali niezbędne fundusze iw latach 1757-1769 wybudowali nowy murowany kościół pw. Wniebowzięcia NMP, który przetrwał do dziś. Miał cztery granice, konsekrowane na pamiątkę Zaśnięcia Najświętszej Bogurodzicy, ikonę „Życiodajne źródło”, Narodzenia Jana Chrzciciela i Mikołaja Cudotwórcy. Ławra Trójcy Sergiusz miała duży udział w budowie świątyni. Dostarczyła kościołowi 20 000 cegieł na sklepienie i dwa żelazne krzyże do dekoracji bocznych kaplic. Pod koniec XVIII wieku parafia kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny liczyła 1240 osób.
W czasach sowieckich świątynia nie uniknęła smutnego losu wielu rosyjskich budowli sakralnych. Od 1929 do 1936 parafianie zjednoczyli się i wydzierżawili kościół od państwa. Jednak w 1934 roku dzwony zostały usunięte z dzwonnicy, a także ze wszystkich kościołów Siergiewa Posada. Decyzją władz zostały zebrane w całym mieście i przekazane na złom.
W 1936 r. kościół został zamknięty, a jego proboszcz Hierodeacon Teofan (Grafov) aresztowany. Został skazany i zmarł w 1938 r. w obozie emigracyjnym Kargopol w wieku 64 lat. W opuszczonym lokalu władze umieściły piekarnię miejską. Takie zmiany wymagały własnych przeróbek. Do połowy zniszczona została dzwonnica, zaaranżowano niezbędne dla piekarni stropy międzykondygnacyjne, zniszczono także XIX-wieczny wystrój wnętrz i ikonostasy. W 1960 roku świątynia uzyskała status państwowego zabytku architektury, a piekarnia wyprowadziła się z budynku. Jednak przez następne trzydzieści lat kościół był pusty i praktycznie niestrzeżony.
Prace konserwatorskie rozpoczęto w nim w 1990 roku, po przekazaniu budynku wiernym. Był w opłakanym, zniszczonym stanie, zaśmiecony połamanymi cegłami i gruzem. Przez kilka lat w kościele odnawiano marmurową posadzkę, dach pokryto miedzią i wzniesiono nową dzwonnicę. Wykonano ikonostas i namalowano do niego nowe ikony.
Po konsekracji świątyni kontynuowano odbudowę. Stopniowo teren został ulepszony, odbudowano ogrodzenie kościoła, a ponadto odnowiono wnętrze świątyni. W 2003 roku obok kościoła wybudowano piękny kościół chrzcielny, poświęcony na cześć ikony Życiodajnej Wiosny. W tym samym czasie przy kościele otwarto szkółkę niedzielną, w której obecnie uczy się ponad sto dzieci parafian.
Architektura i dekoracja kościoła Wniebowzięcia NMP
Kompozycja murowanego kościoła Wniebowzięcia NMP jest tradycyjna – jest to świątynia trójdzielna, wydłużona w jednej linii. Jego wyrazista sylwetka składa się z wysokiego dwuwysokościowego ośmiokąta bez filarów o wąskich ukośnych krawędziach, refektarza w formie trójramiennego krzyża i trójkondygnacyjnej dzwonnicy.
Świątynia przykryta jest stromą kopułą w kształcie półkuli i zwieńczona jest dwupoziomowym bębnem, który kończy się małą kopułą cebulową. Ołtarz ma kształt prostokąta, komplikowany niewielkim występem pośrodku. Wysokość refektarza kościoła jest równa absydzie ołtarza. Kończy się misternym dachem wspartym od wewnątrz na ośmiu filarach. Na dzwonnicy wznosi się mała kopuła. Wspaniały wystrój świątyni nawiązuje do tradycji dojrzałego baroku i ekspresyjnie podkreśla piękno jej brył. Podkreśla go kontrastujący kolor fasad kościoła. Dodatkowo spód głównej świątyni, absyda ołtarzowa i refektarz ozdobione są wolumetrycznym poziomym murem - rusticum. Okna obramowane są listwami z eleganckimi sztukateriami. A rogi kościoła ozdobione są parami pilastrów. Na fasadach ośmiokąta wykonane są okrągłe naczółki, które wizualnie wygładzają przejście między ścianami świątyni na jej dach.
Obecny stan świątyni i reżim odwiedzin
Kościół Wniebowzięcia NMP jest działającą cerkwią prawosławną, której duchowieństwo składa się z 7 duchownych. Poranne nabożeństwa rozpoczynają się tutaj codziennie o 7.30, wieczorne - o 17.00. Święta patronalne obchodzone są 22 maja, 7 lipca, 28 sierpnia, 19 grudnia. Święta Świątynne - 18 marca, 20 i 26 sierpnia. Ikona św. Mikołaja z częścią jego relikwii, wizerunek Zakonnika Pimena z częścią jego relikwii, ikona Matki Bożej Wielkiej Jaskini, wizerunek Trzech Świętych z cząsteczkami relikwii, a także relikwiarz zawierający relikwie wielu chrześcijańskich świętych uważany jest za szczególnie czczony przez wszystkich wierzących.
Jak dojechać do kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
Świątynia znajduje się w mieście Siergijew Posad przy ulicy Bołotnej 39. Z dworca kolejowego i znajdującego się w pobliżu dworca autobusowego najpierw ulicą Kooperativnaya należy zejść na ulicę Armii Czerwonej, a następnie iść do ulicy Bolotnaya, gdzie znajduje się świątynia. Ta ścieżka jest krótka i ma mniej niż 1 km.
Popiersie Mikołaja II, zainstalowane na terenie kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny
Jeśli z Moskwy dojechać samochodem do Siergiewa Posada, musisz przejechać przez miasto autostradą moskiewską i ulicą Armii Czerwonej. Przed dotarciem do Ławry około 1 km skręć w lewo w ulicę Bolotnaya. Do kościoła Wniebowzięcia NMP jest tylko 200 m wzdłuż niej.
Ocena atrakcji:
